Felsefe nedir ? [bilimsel aklın temelleri]

kavramsal olarak baktıgımızda felsefenin antik yunanca bilgelik sevgisi demek oldugunu filosof un ise bilginin peşinde koşan bir bilgi ugraşcısı oldugunu görürsünüz.

 

Felsefenin ne oldugunu tek bir cümle ile açıklamak mümkün degil çünkü felsefede cevaplardan çok sorular önemli olarak görülmektedir bu sebeple geçmiş çagın düşünürleri felsefenin bir yol oldugunu bilgelik arayışının hiç bitmeyecegini insanın hep sorgulayacagını söylemişlerdir.

 

Bilindigi üzere aklı olan her canlı bilinç sahibi degildir ama insan bilinç sahibi oldugu için düşünebilmektedir farkına varırsanız etrafınızdaki kitaplar yaşlı insanlar dinler bile insanın düşünmesi gerektigini söylemektedir. Bunun en temek sebebi ise düşünmeninn varlıgın sebei oldugudur.

 

Klasik anlamda bakarsak decartes felsefeyi metotlaştıran günümüz anlamında felsefenin bilimden ayrılmasına sebep olan kişilerden biriydi hepimiz onu düşünüyorum öyleyse varım sözüyle tanırız Ancak kendisi bugünkü geometrinin mucididir de aynı zamanda. ömrünün son zamanlarını felsefeye adamış olan decartes metot üzerine konuşmalarda ve aklın kullanımı için öneriler kitaplarında asıl mutlulugun bilgi oldugunu insanın bilgiyi istemesinin yeterli gelmedigi onu elde etmek için ise teorik ve pratik kuralları uygulaması gerektigini öne sürmektedir.

 

Bildigimiz en eski filozof MÖ 6. yüzyılda batı trakyada yaşamış milletli tales dir tales ^ in en önemli buluşu güneş tutulmasını hesaplayarak maddi dünyanın akıl ile anlamaya çalışma yoluna gitmesiyid bu hesaplamasının yanında kızılırmak nehrinin taşma süresini de hesaplamış Lydya kralının övgüsünü kazanmış bu şekilde tanınmıştır.

 

Tales in en önemli ögrencisi olan Anaksimadros ile birlikte dünyanın şekilini düşünmüşler ilk defa anaksimadro dünyanın boşlukta durdugunu söyleyerek diger bütün filozoflardan daha ayrıkı bir yolu benimsemiştir bu görüşünün dışında dünyanın düz olmadıgını silindir şeklinde oldugunu bir öküzün boynuzlarında durmadıgını söyleyebilecek kadar akıllıca bir fikir öne sürmüştür.

 

Bu iki filozof dünyada mantıkçılıgı başlatmış doganın akıl ile kavranmasının yolunu açmış ve ilk bilimsel düşüncenin felsefenin oluşumuna sebep olmuş olarak tarihe geçmiştir belki daha eskileri vardı ama şuan biz bunları biliyoruz.

 

Tales ve anaksimadros dan sonra gelen en etkili filozof ise Heraklitos dur MÖ 5 yy yaşamış izmir efes de dogmuş ve yaşamış yurdumuzun bir insanıydı onun en önemli görüşü Herşeyin aktıgını, degiştigini hiçbirşeyin aynı kalmadıgını söylemesiydi. hatta ünlü olan şu sözü akıllara yer etmiştir «Ayni nehre iki kere girilmez» zamanın izafiligi geçiciligi ve ögretti evrenin özünün degişim ve dönüşüm oldugunu söyleyen Heraklitos duraganlık sayesinde ölümsüzlük peşinde koşan hayalperestleri epey bi sarsmıştı.

 

Aynı yıllarda ege adalarından biri olan sisam da Pisagor adında birisi çıkmıştı Pisagor bugün bildigimiz Decartes leibnez russerl gibi matematikçi filozofların atası olarak bilinmektedir. Onun kurdugu okulda sizinde bildiginiz üzere Geometi bilmeye giremez yazılıydı bunun sebebi ise herşeyin bilgisinin geometri ile anlaşılabilecegini sanmasıydı. 24 yıl orta asya da ve mısır topraklarında egitim gördükden sonra memleketine giden Pisagor latin alfabesindeki sayıların ilk mucididir bunun yanında kurdugu pisagor okulu bir nevi tarikat cemaat şeklinde örgütlenmişti.

 

Heraklitos un aksi düşünceyi savunan filozof ise Parmenides dir bugün modern fizigin 3 temel kuralından biri olarak algıladıgımız Hiçbirşey yoktan var edilemez yada varken yok edilemez sözünü ilk ortaya atan kişidir temelde kuralların hep aynı kaldıgını zamanın bile kişiye özel olarak degiştigini söyleyerek herşeyin başlangıçsız ve bitşsiz bozulmaz ve degişmez oldugunu söylemiştir.

 

Bu aralarda ise Empodokles maddenin yalnızca akılla degil duyularla da kavrandıgını ortaya atması ile Enstain ı bile etkilemiş sonrasında gelen Demokritos ise madde nedir sorusuna bölünmez parçalanamaz gözlemlemeyen küre şeklinde oldugunu herşeyin atomlardan meydana geldigini söylemiştir.

 

Antik dönemde en çok göze çarpan filozoflar bunlar olmakla birlikte sofistler çok önemlidir onlar bilgi işçileriydi yani bugünkü ögretmenlerin ataları il il gezerek insanlara bildiklerini aktararak bu sayede kazanç saglarlardı hatta Antik felsefeyi yeni bir döneme katan SOkrates de sofistler arasından çıkmadır.

 

Soktates için söylenebilecek en önemli konu Eleştirel akılcılıgı tez ve antitez çürütülebilirlik Genel manada tümevarım yönteminin kurucusu oldugudur bunu ise bir sonraki makalede anlatacagız....

 

KAYNAKCA

 

https://fularsizentellik.com/journal/2016/7/10/antik-yunan-ve-ilk-filozoflar

https://tr.wikipedia.org/wiki/Felsefe

https://tr.wikipedia.org/wiki/Sokrates